ETKİLİ İLETİŞİMDE SEN DİLİ BEN DİLİ

ETKİLİ İLETİŞİMDE SEN DİLİ VE BEN DİLİ

Kişiler arası iletişimin doğru olarak kurulabilmesi için en önemli etkenlerden bir tanesi kaynağın mesajını alıcıya düzgün, açık ve anlaşılır olabilmesidir. İletişim dili iki boyutta incelenir. Bunlardan birincisi sen dili diğeri ise ben dilidir. Günlük hayatta iletişim kurarken genellikle karşımızdaki kişiye duygularımızı, düşüncelerimizi, hissettiklerimizi aktarmaya çalışırız. Ancak bunu yaparken istemeyerek veya isteyerek karşımızdaki kişileri incitebiliriz.

SEN DİLİ: 

Sen dili kişiye yanlış yaptığını söyler ancak bu söylem tarzı kişinin kendisi suçlamasına neden olan ifadeler içerir. Kızgınlık, öfke gibi duyguları toplumumuzda genelde sen dili kullanılarak ifade ederiz. Genellikle insanlar rahatsız olduğu durumu belirtirken karşı tarafın hatasını ve eksikliklerine odaklanan bir dil kullanırlar. Sen dili karşımızdaki kişiye olumsuz bir şey söylüyoruz mesajını verir. Böyle durumlarda karşı tarafta kendisini savunan ve suçlayıcı bir tavır takınabilir. Böylece asıl konunun üzerinde durmak yerine tartışma üzerine odaklanılır. Durum böyle olunca asıl konu çözülmez ve bireyler birbirlerini kırmış olurlar. Sen dili iletişimi olumsuz yönde etkilemektedir.

Sen dili ifadelerine örnek olarak işten eve yorgun gelen bir anne ile onunla oyun oynamak isteyen bir çocuğun diyaloğu verilebilir. Anne yorgunluğu nedeniyle çocuğu ile oyun oynamak istemediğini ‘’git başımdan şimdi seninle uğraşamam, işim başımdan aşkın zaten bir de sen çıkma’’ şeklinde ifade ettiğinde çocuk bundan ‘’annem yorgun, dinlenmeye ihtiyacı var ve benimle oyun oynayamaz’’ mesajını alamıyor. Bunun yerine ‘’ben kötüyüm, ben suçluyum’’ mesajını alıyor.

SEN DİLİ VE BEN DİLİ

Örneğin; ‘’sen beni çok üzdün’’ cümlesi karşı tarafı savunmaya geçirecek bir iletişim hatasıdır. Bununla birlikte ‘’ben çok üzülüyorum’’ demek ben dilidir. Sen dili sorunu çözmek yerine suçlamayı ön planda tutarken, ben dili ise hissettiğimiz duyguyu karşı tarafa aktarmakla yükümlüdür.

BEN DİLİ: 

İnsanlar arası iletişimde kullanılan dilin önemi çok fazladır. Etkili iletişimde ben dilini kullanmak oldukça önemlidir. Ben dili, davranışı değiştirme sorumluluğunu bireye devretmektedir. Problem olan davranış anlaşılır bir biçimde açıklanır. Bu davranışın ortaya çıkması karşısında yaşadığı duygular belirtilir. Sergilenmesini beklediğimiz alternatif davranış hakkında net bilgi verilir. Ben dili mesajları verilirken yumuşak bir ifade kullanılır. Kişi ‘’ben’’ ile başlayan cümleler kurarak duygu ve düşüncelerini ifade der.

Ben dili mesajları iletişimin olumlu sürmesini sağlar Ben dili kullanımında birey başkalarıyla ilgili yorumlamalarını ya da değerlendirmelerini değil, kendini rahatsız eden durumu objektif bir şekilde, karşıdakini suçlamadan, eleştirmeden, yargılamadan, durumun ya da davranışın tanımını ve yaşattığı somut etkiye ve duyguya odaklanır. Ben dili kullanımı ile belirtilen duygu ve düşünceler karşıdakinin kişiliğine yönelik değil bireyin hissettiklerine yöneliktir.

Ben dili kullanılarak kurulan iletişim yöntemi bireylerin hissettikleri duyguları karşı tarafı suçlamadan olumlu bir şekilde ifade etmesine imkân sağlar. Kızgınlık ve öfke gibi olumsuz duyguları karşı tarafa aktarmak isterken sen dili kullanımı ile karşı tarafı suçlayıcı bir tavır takınılırken ben dili kullanımıyla sağlıklı ve etkili iletişim kurmak amaçlanır ve duyguların altında yatan ana nedenlere odaklanılır.

Vermiş olduğumuz sen dili örneğinin, ben diline göre uyarlanmış örneği; Anne yorgunluğu nedeniyle çocuğu ile oyun oynamak istemediğini ‘’Bugün iş yerinde çok yoruldum ve şu an seninle oyun oynayacak enerjiye sahip değilim ya da bugün canım oyun oynamak istemiyor’’ şeklinde ifade ettiğinde çocuk bundan ‘’annem yorgun, dinlenmeye ihtiyacı var ve benimle oyun oynayamaz’’ mesajını alıyor ve bu nedenle ısrarcı olmuyor.