ERGENLERDE TEKNOLOJİ KULLANIMI
Değerli Velilerimiz,
Günümüzde internet; iş, iletişim, eğlence, alışveriş ve en önemlisi bilgiye ulaşmak için en sık kullanılan platformlardan biri halini almıştır. İnternetin insanların hayatında bu kadar önemli alanlarda rol almasıyla doğru orantılı olarak internette paylaşılan veri miktarı da artmıştır. İnternet üzerinde paylaşılan bu verilerin insanlara sağladığı yararların tartışılmaz bir gerçek olmasının yanı sıra, internet büyük ve karmaşık bir sistem olduğundan, bu sistem üzerindeki boşlukların kötü amaçlar için kullanılması internet kullanıcılarını tehdit edebilmektedir.
İnternetin ve dijital teknolojilerin olmadığı ya da çocuklarımızın onlara kayıtsız kalmadıkları
bir dünyanın imkânsız olduğu bir dönemdeyiz. Dolayısıyla doğru olan, interneti ve dijital teknolojileri
yok saymak değildir. Amacımız teknolojiyi bilinçli şekilde kullanmalarını öğretmektir.
Çocuklarımız ve gençlerimiz internet ve dijital teknolojileri kullanma noktasında bizim
yardım ve desteğimize ihtiyaç duyarlar. Çocuklarımızın ve gençlerimizin gelişimlerini
sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri ve psikolojik sağlıklarını koruyabilmeleri açısından internet
bağımlılığıyla ilgili bizim farkındalığımız oldukça önemlidir.
Bu dönemde sanal dünyada karşılaşabilecekleri ya da yaşayabilecekleri sorunlar ve
zorluklar karşısında ise bizi yanlarında bulamamaları, sadece bugün değil belki ömür boyu
devam edecek zararlara ve pişmanlıklara sebep olabilir. Bu sebeple internet ve dijital
teknolojiler konusunu da çocuğumuzla ilgili sorumluluklarımızdan birisi olarak gündemim
izde tutmamız olası sorunların önüne geçecektir. Bu konuda özellikle aşağıda yer alan
konulara dikkat etmemiz yerinde olacaktır.
Dijital Oyunların Çocuklarımızın Hayatındaki Yeri;
Yakın zamanda bilgisayar ve internet teknolojileri kullanımının artış göstermesiyle birlikte
insanların ihtiyaçlarına ve taleplerine yönelik çeşitli alanlar ortaya çıkmıştır. Eğlence
sektörünün yeni bir boyut kazanmasıyla karşımıza çıkan “Dijital oyunlar” da bahsedilen yeni
alanlardan bir tanesidir. Geleneksel oyunların yerini dijital oyunlara bırakmasıyla oyun
alışkanlıkları, tercihleri ve türlerinde değişiklikler meydana gelmiştir. Meydana gelen
değişiklikler çocuk ve gençleri sanal dünyada daha fazla zaman geçirmeye itmektedir. Bu
durum çocuk ve gençlerin psiko-sosyal sağlıklarını farklı şekilde etkileyebilmektedir.
Günümüzdeki çoğu çocuk veya genç dijital oyunlarla çok fazla zaman geçirdikleri için bu içeriği
detaylı ele almak istedik.
Oyunların olumlu ya da olumsuz etkilerini belirleyen temel faktör oyunların içerikleridir.
Eğitici Dijital Oyunların Olumlu Etkileri
(Dikkat ve strateji becerilerini geliştirici oyunlar vb.)
- Eğitsel içerikli oyunlar ders başarısını arttırabilir.
- Görsel-dikkat becerilerini geliştirir.
- Problem çözme becerisi kazandırır.
- Strateji geliştirme, akıl yürütme becerilerini geliştirir.
- Karar verme becerilerine katkı sağlar.
- Başarı duygusu kazandırır ve öz güveni artırır.
Dijital Oyunların Olumsuz Etkileri (Şiddet, korku, cinsellik vb. içeren oyunlar)
- Aile içi iletişim azalabilir.
- İçe kapanma görülebilir; sosyal aktivitelere ve dış dünyaya ilgi azalabilir.
- Suç kavramını algılamakta zorluk yaşanabilir.
- Gerçek ve sanal olan ayırt edilemeyebilir.
- Yeterince ders çalışmayabilir, başarı olumsuz etkilenebilir.
- Dil gelişimi olumsuz etkilenebilir.
Dijital Oyunlar ve Ailelere Öneriler
Dijital oyunların çocukların hayatında bağımlılık düzeyine ulaşmaması için;
- Ebeveynlerin oyun oynayan çocuğa süre kısıtlaması getirerek, oyun sürelerini kontrol altına
almaları oyunların bağımlılık yapıcı etkisini azaltacaktır.
- Oyun esnasında çocuklara eşlik etmek ve çocukları yönlendirmek oyundan gelebilecek
riskleri azaltacaktır.
Sadece zarar değil:
İnternet ve dijital teknolojiler çocuklarımızın hayatını zenginleştirebilir, kolaylaştırabilir,
renklendirebilir. Kendilerini geliştirmede başka türlü elde edilmesi çok zor veya belki imkânsız
olacak olanaklar sunabilir. İnternet ve dijital teknolojiler konusunda sorun onların kullanılması
değil, faydasız ya da zararlı şekilde kullanılmasıdır. Faydasız ya da zararlı kullanım ile
doğru ve faydalı kullanımı ayırt etmek önemlidir. Çocuklarımızın internet ve dijital teknolojileri
her kullanımında faydasız veya zararlı bir şey yapıyor tepkisi vermemiz hem iletişimimizi
ve ilişkimizi bozacak hem de ortak bir zeminde uyulabilir kullanım kuralları koymamıza mani
olacaktır.
Bunun yerine;
- Doğru kullanımlarını fark etmek, takdir ve teşvik etmek,
- Faydalı kullanım alternatifleri ile ilgili bilgi vermek,
- Kendi doğru ve faydalı kullanımımızla onlara örnek olmak dikkat etmemiz gereken önemli
noktalardır.
Kullandığımız dil çok önemli:
Çocuklarımızın hayatında internet ve teknolojilerin varlığı oldukça önemli olduğu için bizim
onların internet ve dijital teknolojilerle ilişkileri konusunda kullandığımız dile dikkat etmemiz
de oldukça önemlidir. Bu noktada yasakçı bir dil, direnci ve inatlaşmayı beraberinde
getirir.
Bunun yerine;
- Neyin, ne kadar ve nasıl kullanılacağına dair iş birliği yapmaya çağıran,
- Kullanım haricinde gerçek hayatta çocuklarımızın sevebileceği alternatifleri sunan,
- Direkt karşı çıkmayan ve kötüleme üzerinden konuşmayan,
- İnternet ve dijital teknolojiler konusunda en azından temel bilgi sahibi olan bir dil kullanmamız oldukça önemlidir.
Sorun varsa bunu fark edelim:
İnsan hiçbir davranışı sebepsiz yapmaz. Çocuklarımız internet ve dijital teknolojileri kendilerine
ya da hayatlarına zarar verecek şekilde kullanıyorlarsa bunun ardında yatan nedenlerden
bir tanesi de gerçek hayatta yaşadıkları veya yaşama ihtimalleri olan bir sorundan
kaçma olabilir. Özgüven noktasında zorlama, zorbalığa maruz kalma, olumsuz bir çevreye
sahip olması sebebiyle suça bulaşma riskinden kaçan başta olmak üzere benzer makul sebeplerden
dolayı internet ve dijital teknoloji kullanımını artırmak sık gördüğümüz bir durumdur.
Sorunu görmeden ve çözmeden sonuç olan davranışa yönelmek, bizi amacımıza
ulaştırmayacağı gibi sorunların büyümesine ve ilerleyen zamanda daha içinden çıkılmaz
hâle dönüşmesine sebep olabilir.
Bu sebeple;
- Çocuklarımızın hayatından haberdar olmamız,
- Çocuklarımızın duygularının ve düşüncelerinin farkında olmamız,
- Çocuklarımızın gelişimi hakkında bilgi sahibi olmamız,
- Çocuklarımızın çevresindeki insanları ve ilişkileri anlamamız sorunu anlayabilmek ve etkili
çözüm geliştirebilmemiz noktasında gereklidir.
Değişim zaman, emek ve sabır ister:
İnternet ve dijital teknoloji araçları bütün dünya için oldukça yeni bir kullanım. Bu araçları doğru kullanımları konusunda kabul görmüş kesin kurallar maalesef şu an için yok. Zaman
içerisinde hayatımızda yeri ne kadar olmalı, nasıl kullanırsak faydalanır, nasıl kullanırsak
zarar görürüz, neyi onlarla yapmalı neyi onlarsız yapmalı gibi soruların cevapları daha net
bir şekilde ortaya çıkacak ve doğru kullanım süreç içerisinde daha belirgin hâle gelecektir.
Bu durumun farkında olarak en azından eldeki bilgilerimizin ışığı doğrultusunda bu soruların
cevaplarına yönelik harekete geçmeli ancak bunun da bir süreç olduğunu, zaman alacağını
bilmemiz gerekir.
Bu sebeple;
Süreç içerisinde hem çocuklarımız hem de biz hata yapabiliriz. Hata yapmayı vazgeçme,
ümitsizliğe kapılma, çaresiz hissetme sebebi olarak görmeyelim. Çocuğumuzun bugünü ve
yarınının daha güzel olması için ilk adımda amacımıza ulaşamayabilir, ilk denemede aradığımızı bulamayabiliriz. Aramaya ve ilgilenmeye devam etmeliyiz. Çocuğumuzun bazı meseleleri
anlaması ya da anladıklarını davranışa dönüştürebilmesi için zamana ve desteğe
ihtiyacı olacaktır. Bu zamanı ona vermemek veya küçük adımlardan büyük ve kalıcı sonuçlar
beklemek yararsız olacaktır. Dolasıyla çocuğumuzun ihtiyacı olan zamanı ona vermeye hazır
olarak, onun gelişim hızını takip etmeli ve gelişimine uygun hareket etmeliyiz.
